Tục thờ cúng tổ tiên được truyền từ đời này qua đời khác, nhưng mỗi nhà lại có những cách lựa chọn đồ thờ cúng trang trí khác nhau phù hợp nhất với gia đình bộ ngũ sự, đôi hạc, chân nến, đỉnh đồng…Vậy đỉnh đồng là gì? Ý nghĩa đỉnh đồng trong văn hóa thờ cúng tổ tiên. Cùng Bảo Long tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây.
Đỉnh đồng là gì?
Đỉnh đồng là sản phẩm dùng để trang trí, thờ cúng, đặt phòng khách, phòng thờ, bàn thờ gia tiên, đình chùa, đền miếu…
Trước đây đỉnh đồng chỉ được sử dụng tại các phủ vua chúa, quan lại, nhà phú hộ, thương nhân giàu có…với biểu tượng gắn liền với sự sang trọng, trong nhà có của ăn của để.
Đỉnh đồng có mẫu cơ bản là bầu tròn, tai mây, nghê trên nắp đỉnh, 3 chân chạm hổ phù. Ngoài ra còn có đỉnh đồng mẫu vuông, mẫu bát giác…
Đỉnh đồng được đặt trên đôn đồng hay đôn gỗ, trang trí tại phòng khách hoặc dưới đất ngay trước ban thờ. Đỉnh loại nhỏ được đặt trên bàn thờ, gọi là . Đỉnh đồng có thân rỗng, nắp có lỗ thoát khí, dùng để đốt trầm hương trong các dịp đặc biệt như lễ Tết, thờ cúng…
Đỉnh đồng có ý nghĩa gì? Ý nghĩa của bộ đỉnh đồng thờ cúng
Đỉnh đồng thường được dùng để đốt trầm hương, là nơi để con cháu thể hiện lòng thành kính của mình với nguồn cội, đồng thời cầu mong gia tiên phù hộ độ trì sự may mắn, sự thăng tiến, bình an trong cuộc sống.
Khi trầm hương được đốt trong đỉnh đồng sẽ tạo ra một hương thơm ấm cúng cho gian phòng. Theo dân gian xưa, hương thơm của trầm là sự thể hiện lòng thành của con cháu, một mùi hương của sự thanh khiết và cao quý. Hương thơm ấy có thể thanh lọc khí, giúp hóa giải hung khí và tăng thêm cát khí đối với gia chủ. Cũng chính vì vậy, người Việt ta rất thích đốt trầm hương ở đỉnh đồng trên ban thờ gia tiên.
Đỉnh thờ đồng đỏ bát giác:
Phía Nam có nhiều người gọi đỉnh đồng là lư đồng. Tuy nhiên, đỉnh và lư là 2 vật phẩm thờ cúng hoàn toàn khác nhau. Lư đồng cũng có 3 chân, nhưng bầu không trọn hình tròn, không có nắp đậy. Lư thường là cỡ lớn, đặt phía trước ban thờ, đặt điện thờ, sân đình chùa, nơi thờ cúng…dùng để cắm hương. Sau khi thắp hương khấn vái thì hương được cắm vào lư cho đến khi cháy hết, tương tự như bát hương trên bàn thờ vậy.
Lư hương đồng:
Đỉnh đồng thờ cúng thường không đi riêng lẻ mà thường đi cùng các sản phẩm thờ cúng cùng loại gọi là bộ đỉnh đồng. Đỉnh đồng và đôi hạc hoặc đôi chân nến gọi là bộ tam sự thờ cúng. đỉnh cùng đôi hạc và đôi chân nến gọi là bộ ngũ sự bằng đồng thờ cúng.
Bộ ngũ sự đỉnh đồng khảm ngũ sắc:
Trong thờ cúng, nếu thuận theo phong thuỷ đúng cách sẽ mang đại cát bình an cho gia chủ. Cách bài trí các vật phẩm thờ cúng trên bàn thờ đều có quy luật nhất định từ xa xưa. Bộ đồ thờ đỉnh đồng là trọng tâm phải bài trí đầu tiên rồi mới đến những thứ khác.
Đỉnh đồng vuông mẫu cổ:
Đỉnh đồng phải được đặt cao nhất chính giữa bàn thờ, ngay trước di ảnh hoặc bài vị, ngai thờ. Trên tường phía sau có thể treo bộ
hoành phi, cuốn thư.
Hai bên đỉnh cách từ 5-10cm là đôi hạc chầu đặt 2 bên. Sen của hạc thường cao hơn đỉnh một chút. Tiếp đó là đôi chân nến đặt bên cạnh đôi hạc nhưng hướng lên phía trước bàn thờ theo hình chữ V mở rộng.
Ngoài ra, trên bàn thờ có các vật phẩm như: đèn thờ, ống hương, lọ hoa… có thể dùng 1 bên hoặc 2 sản phẩm cân xứng 2 bên. Các vật phẩm khác như mâm bồng, bát hương… dùng 1 hoặc 3 tuỳ không gian thờ. Ngai chén dùng ngai 3 chén hoặc 5 chén, đài thờ dùng 2 đài hoặc 3 đài tuỳ kích cỡ bộ đồ thờ và kích cỡ bàn thờ.
Cách bày đỉnh đồng trên bàn thờ gia tiên
Trong thờ cúng, nếu thuận theo phong thuỷ đúng cách sẽ mang đại cát bình an cho gia chủ. Cách bài trí các vật phẩm thờ cúng trên bàn thờ đều có quy luật nhất định từ xa xưa.
Bộ đồ thờ đỉnh đồng là trọng tâm phải bài trí đầu tiên rồi mới đến những thứ khác.
Đỉnh đồng phải được đặt cao nhất chính giữa bàn thờ, ngay trước di ảnh hoặc bài vị, ngai thờ. Trên tường phía sau có thể treo bộ hoành phi, cuốn thư.
2 bên đỉnh cách từ 5-10cm là đôi hạc chầu đặt 2 bên. Sen của hạc thường cao hơn đỉnh một chút. Tiếp đó là đôi chân nến đặt bên cạnh đôi hạc nhưng hướng lên phía trước bàn thờ theo hình chữ V mở rộng.
Ngoài ra, trên bàn thờ có các vật phẩm như: đèn thờ, ống hương, lọ hoa… có thể dùng 1 bên hoặc 2 sản phẩm cân xứng 2 bên. Các vật phẩm khác như mâm bồng, bát hương… dùng 1 hoặc 3 tuỳ không gian thờ. Ngai chén dùng ngai 3 chén hoặc 5 chén, đài thờ dùng 2 đài hoặc 3 đài tuỳ kích cỡ bộ đồ thờ và kích cỡ bàn thờ.